Oude Romeinse festivals, feesten en feestdagen (P–Z)
Vakantie
Haunty is een geschiedenisfanaat die graag leest en schrijft over oude geschiedenis en culturen van over de hele wereld.

De kalender van het oude Rome was tot de rand gevuld met feestdagen, waarvan er vele bestonden om bepaalde goden en godinnen te eren of tevreden te stellen.
Themadchopper, Antoine-Francois Callet, CC0 via Wikimedia Commons
In dit artikel worden belangrijke oude Romeinse feesten, feestdagen en vieringen opgesomd en uitgelegd in alfabetische volgorde van P tot Z. Elke gelegenheid wordt hieronder in meer detail beschreven. Links naar artikelen over de vieringen van A tot Fe, Fg tot K en L tot O vindt u onderaan deze pagina.
Oude Romeinse festivals en feestdagen P–Z
- Parilia: Gevierd Pales, de beschermer van herders en hun kudden
- ouderalia: Vierde de manen, of zielen van de doden
- plebejer Spellen: Gevierd Jupiter, de god van donder en lucht
- Quirinaal: Gevierd Quirinus, een god van stormen en donder
- Robigalia: Gevierd Robigus, de god van roest
- Romeins Spellen: Ook gevierd Jupiter, de god van donder en lucht
- Saturnaliën: Gevierde Saturnus, de vader van alle goden
- Vinalia: Gevierde Venus, de godin van schoonheid, vruchtbaarheid en wijn
- Vulcanaliën: Gevierde Vulcanus, de god van het vuur

Tijdens Parilia werden door herders en anderen reinigingsrituelen met rook en vuur uitgevoerd om Pale, de god of godin van kuddes en kuddes, te eren.
Joseph-Benoît Suvée, publiek domein via Wikimedia Commons
Parilia
gevierd: 21 april
Parilia was een oud Romeins festival dat werd gehouden ter ere van Pales, de beschermer van herders en hun kudden. Pales werd door sommigen als mannelijk beschouwd (en verwant aan Pan of Faunus) en door anderen als vrouwelijk (vergelijkbaar met Vesta of Anna Parenna).
Volgens sommige deskundigen komt de naam van Parilia van het woord pario, dat dragen of verhogen betekent. Het was een pastorale rite die zowel op het platteland als in de stad Rome zelf werd gehouden, waar het samenviel met de oprichting van de stad in 753 v.G.T. Volgens de legende nam Romulus, een van de traditionele stichters van de stad, deel aan de reinigings- en vernieuwingsrituelen die verband hielden met Parilia. Reinigingsrituelen, of lustraties, werden uitgevoerd met vuur en rook en zonder het brengen van offers.
Bloed dat zes maanden eerder was bewaard van een paardenoffer in oktober, werd verbrand samen met bonenschillen en de as van het vee dat ritueel werd gedood in Cerealia. Ook werden de stallen schoongemaakt met rook en schoongemaakt met bezems.
Feestvierders van Palilia offerden kaas, wijn en gebak aan Pales. Op het platteland werden hopen stro in brand gestoken. Eenmaal aangestoken moesten herders en hun kudden er drie keer ritueel doorheen gaan. Parilia werd afgesloten met een groot openluchtfeest.

Parentalia, een dag gewijd aan het eren van overleden familieleden, was het begin van een periode van acht dagen gewijd aan de doden.
ouderalia
gevierd: 13 februari
Parentalia werd waargenomen ter ere van de manen, of zielen van de doden. Meer specifiek zouden individuen deze tijd gebruiken om hun overleden familieleden te eren. Parentalia begon een periode van acht dagen van het jaar waarin de Romeinen de doden zouden herdenken die eindigde met Feralia op 21 februari. 22 februari - de eerste dag na de 8-daagse periode die aan de doden was gewijd - was een dag van vergeving, herstel van vriendschappen en verzoening van conflicten tussen buren.
Parentalia was een rustige, plechtige gelegenheid zonder de vrolijke en vrolijke kenmerken van sommige andere festivals. Tempels, winkels en openbare gebouwen werden gesloten, en mensen raakten in beslag genomen door het versieren van graven met bloemen en voedsel, in de overtuiging dat deze offers zouden worden gewaardeerd en daadwerkelijk zouden worden opgegeten door de geesten van de doden.

De Plebeian Games, of Ludi Plebeii, omvatten theatervoorstellingen en sportwedstrijden gewijd aan Jupiter.
Onbekende illustrator, publiek domein via Wikimedia Commons
Plebejische Spelen (Openbare Spelen)
gevierd: 4–17 november
De Plebeische Spelen zouden in 220 v.G.T. door de Romeinse leider Flaminus zijn begonnen. Hij bouwde het Circus Flaminius om de Ludi Plebeii te huisvesten. In latere jaren verhuisde het festival naar het Circus Maximus, een ruime openluchtarena tussen de heuvels van Palatijn en Aventijn.
De Spelen waren opgedragen aan Jupiter en omvatten een van zijn feestdagen: 13 november. De eigenlijke wedstrijden vonden plaats van 15 tot en met 17 november en bestonden uit paarden- en wagenrennen en wedstrijden met rennen, boksen en worstelen. De eerste negen dagen van de Spelen stonden in het teken van theaterproducties.

De Ludi Romani werden gehouden in het Circus Maximus en begonnen met een grote processie met onder meer atleten, muzikanten, toegewijden en dieren.
Romeinse Spelen (Ludi Romani)
gevierd: 4-19 september
Net als de Ludi Plebeii zijn de Romeinse Spelen terug te voeren op de inwijding van de tempel van Jupiter op de Capitolijnse heuvel op 13 september 509 v.G.T. De spelen werden gevierd ter ere van Jupiter en behoorden tot de oudste van de Romeinse feesten.
De Romeinse Spelen waren oorspronkelijk een eendaags evenement, maar in de tijd van Julius Caesar waren ze verlengd tot 15 dagen. Ze vertrokken met een grote processie naar het Circus Maximus. Naast de atleten bestond de stoet uit muzikanten, dansers, wagenmenners, mannen vermomd als saters in geitenvellen, toegewijden van de goden en dieren die als onderdeel van de viering moesten worden geofferd.
De evenementen varieerden van boksen tot hardlopen tot worstelen en af en toe schijngevechten tot twee- en vierspanraces. Al deze evenementen vonden plaats in het Circus Maximus. Een bijzonderheid van de wagenrennen was dat de menners vergezeld werden door partners te voet, die, nadat een wagen de finish passeerde, terug moesten racen naar de andere kant van de arena om de uitslag van de wedstrijd te beslissen.

Quirinalia werd gevierd ter ere van de god Quirinus, wiens naam was verbonden met de Quirinal, een van de zeven traditionele heuvels van de stad.
Luigi Rossini, publiek domein via Wikimedia Commons
Quirinaal
gevierd: 17 februari
Quirinus was een god die vaak werd vergeleken met Mars, de god van de oorlog. Zijn naam is verbonden met Quirinal, een van de zeven heuvels waarop Rome werd gesticht en de locatie van een oude Sabijnse stad, die het eigenlijke hoofdkwartier was van de cultus van Quirinus.
In latere dagen werd Quirinus gelijkgesteld aan Romulus en de Quirinalis, en zijn festival werd gehouden op 17 februari - dezelfde datum waarop men dacht dat Romulus vergoddelijkt was.
Quirinalia was ook verbonden met het begin van het oorlogsseizoen in de lente, toen de wapens van het leger na het vredige winterseizoen weer in het spel werden gebracht. De tempel van de god Quirinus op Quirinal was een van de oudste in de stad Rome.


Deze kalender vermeldt Robigalia als zeven dagen voorafgaand aan de kalenders van mei (25 april).
1 / 2Robigalia
gevierd: 25 april
Robigalia werd gehouden ter ere van Robigus, de god die ziekten van gewassen verpersoonlijkte, zoals schimmelinfecties. Toen Robigus boos was, wachtte de boeren een rampzalige oogst. Robigalia was een van de vele jaarlijkse feestdagen die werden gehouden om de god tevreden te stellen. De gebeden en offers die op 25 april werden gebracht, werden verondersteld om meeldauw, roest, verwelking en andere ziekten te voorkomen die vaak de gewassen van boeren vernietigden.

Saturnalia was een periode van zeven dagen, geconcentreerd rond de winterzonnewende, met wijdverbreide wanorde en excessen ter ere van Saturnus, de vader van de goden.
WolfgangRieger, publiek domein via Wikimedia Commons
Saturnaliën
gevierd: 17–23 december
Vanaf 17 december werd het Winter Solstice-festival van Saturnalia zeven dagen lang gevierd ter ere van Saturnus, de vader van alle goden. Het werd gekenmerkt door de opschorting van de discipline en de omkering van de gebruikelijke orde.
Tijdens Saturnalia werden alle wrok en ruzies uit het verleden opzij gezet, werden openbare instellingen gesloten, werden oorlogen opgeschort, werden slaven bediend door hun meesters en vond er vaak een verandering van kleding plaats tussen de seksen.
Feestvierders van Saturnalia boden geschenken aan van imitatiefruit (een soort vruchtbaarheidssymbool), poppen (symbolen van mensenoffers) en kaarsen (een overblijfsel van de vreugdevuurtradities van heidense zonnewendefestivals). Huishoudens kozen vaak een nepkoning om over hun festiviteiten te waken. Deze koning werd gekenmerkt door allerlei uitspattingen, vandaar het moderne gebruik van de term saturnalisch, wat een periode van onbeperkte losbandigheid betekent.


Vinalia werd twee keer per jaar gevierd. Sommigen theoretiseren dat de eerdere viering het drinken van nieuwe wijn inhield, terwijl de laatste het zegenen van de voorraad van het volgende jaar inhield.
1 / 2Vinalia
gevierd: 23 april en 19 augustus
Vinalia, gewijd aan Venus, de godin van vruchtbaarheid en wijn, werd elk jaar bij twee gelegenheden gevierd. De eerste, die op 23 april werd gehouden, heette Vinalia Priora; de tweede, gehouden op 19 augustus, heette Vinalia Rustica. Beide vieringen waren aanvankelijk meer gericht op Jupiter, maar nadat de Venus-aanbidding in de 2e eeuw v.G.T. in Rome was ingevoerd, vervaagde de oudere associatie met Jupiter geleidelijk aan.
Er wordt aangenomen dat 23 april een dag was die gewijd was aan de eerste opening van de wijnzakken, aangezien nieuwe wijn typisch een paar dagen eerder naar Rome werd gebracht. Van de pas geopende huiden werden plengoffers gemaakt aan Venus, die ook de godin van tuinen en wijngaarden was. Wijnmakers werd afgeraden nieuwe wijn naar Rome te brengen totdat Vinalia was verklaard.
Volgens sommige experts was het eigenlijk tijdens het augustusfestival dat nieuwe wijn de stad werd binnengebracht, terwijl anderen volhouden dat Vinalia Rustica een ritueel was dat was bedacht om de oogst van het volgende jaar te beschermen tegen ziektes, extreme weersomstandigheden en andere potentieel schadelijke invloeden.

Volcanalia werd gehouden om Vulcanus, de god van vuur en vulkanen, te eren en te sussen, in een poging graanbranden en andere ongelukken te voorkomen.
Diego Velázquez, publiek domein via Wikimedia Commons
Vulcanalia
gevierd: 23 augustus
Vulcanalia werd waargenomen ter ere van Vulcan, de godheid van vernietigend vulkanisch vuur. Toen er ter ere van hem offers werden gebracht, werden hele dieren - vaak kalveren of zwijnen - in één keer verbrand in plaats van in delen, zoals gebruikelijk was bij sommige andere vieringsrituelen.
De gelegenheid werd gevierd op 23 augustus, de tijd van het jaar waarin er bosbranden konden ontstaan en graanschuren dreigden in brand te vliegen. Het is geen toeval dat de cultus van Vulcanus zo prominent aanwezig was in Ostia, waar het meeste graan van Rome werd opgeslagen.
Vulcanalia werd niet alleen in Rome gevierd, maar ook in Egypte en Athene, waar de flamen Volcanis, of priesters van Vulcan, offers brachten, terwijl de gezinshoofden kleine vissen die in de rivier de Tiber waren gevangen, in het vuur gooiden. Keizer Augustus werd geëerd als Volcanus Quietus Augustus omdat hij de stad Rome in districten verdeelde om efficiëntere brandbestrijdingsoperaties mogelijk te maken.
Meer oude Romeinse feestdagen
- Oude Romeinse festivals, feesten en feestdagen A–Fe
- Oude Romeinse festivals, feesten en feestdagen Fg–K
- Oude Romeinse festivals, feesten en feestdagen L–O
Opmerkingen
Haunty (auteur) uit Hongarije op 19 januari 2011:
Bedankt voor het lezen, drbj! Ik ben het ermee eens, ik denk dat we in het algemeen meer vakantie zouden kunnen gebruiken. Ik vraag me af hoe het zou zijn om zoveel feestdagen te vieren. Mooi zo? Slecht? Ik denk dat het redelijk is om te zeggen dat deze hub-serie mijn kijk op het Romeinse leven heeft veranderd.
drbj en sherry uit Zuid-Florida op 19 januari 2011:
Het lijkt erop, Haunty, de oude Romeinen hadden nog meer feestdagen te vieren dan wij nu hebben. Om wat voor reden dan ook, Saturnalia was de enige feestdag die ik kende - misschien omdat oorlogen tijdens die feestdag tijdelijk ophielden. Zo'n vakantie kunnen we in de wereld van vandaag wel gebruiken.
Bedankt voor het op zo'n interessante manier bijwerken van mijn Romeinse vakantiekennis.